Triển khai nôi dung Công văn số 144/UBND-NN ngày 08/01/2018 của Ủy ban nhân dân thành phố về việc thu gom, vận chuyển và xử lý bao gói thuốc bảo vệ thực vật sau sử dụng; Nghị quyết số 14/NQ-HĐND ngày 10/12/2021 của Hội đồng nhân dân thành phố về việc thực hiện xây dựng xã nông thôn mới kiểu mẫu trên địa bàn thành phố Hải Phòng giai đoạn 2021 - 2025; Quyết định số 157/QĐ-UBND ngày 14/01/2022 của Ủy ban nhân dân thành phố về việc ban hành Bộ Tiêu chí xã nông thôn mới kiểu mẫu thành phố Hải Phòng, giai đoạn 2021-2025 và Chương trình công tác của Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật; Chi cục chủ trì và phối hợp với Ủy ban nhân dân các huyện  (có sản xuất nông nghiệp) trên địa bàn thành phố triển khai xây dựng mô hình thu gom, xử lý bao gói thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) sau sử dụng năm 2022, kết quả thực hiện như sau:

1. Hiện trạng tình hình thu gom, xử lý bao gói thuốc BVTV sau sử dụng trên địa bàn thành phố

- Hàng năm, lượng thuốc BVTV sử dụng để phòng trừ dịch hại trên địa bàn thành phố ước khoảng 90 - 120 tấn, bình quân 0,9 - 1,1 kg/ha, ở mức trung bình thấp (bình quân của các tỉnh đồng bằng sông Hồng từ 1,2 - 1,5kg/ha); lượng bao gói thuốc BVTV sau sử dụng ước khoảng 10 - 15 tấn chưa được thu gom, xử lý theo quy định.

- Nhận thức của một số nông dân về việc thu gom bao gói thuốc BVTV sau sử dụng chưa cao, chưa tuân thủ theo đúng hướng dẫn của cơ quan chuyên môn, vẫn còn tình trạng sau khi phun thuốc không thu gom bao thuốc thuốc BVTV đúng quy định, còn vứt bừa bãi trên bờ mương, bờ ruộng gây ô nhiễm môi trường…

Hiện nay, trên địa bàn thành phố có 103/150 (bằng 68%) xã, phường, thị trấn có sản xuất nông nghiệp bố trí bể thu gom bao gói thuốc bảo vệ thực vật sau sử dụng. Số lượng bể chứa đã lắp đặt khoảng 3.493 bể, trong đó số lượng bể thiết kế theo đúng hướng dẫn tại Thông tư liên tịch số 05/2016/TTLT-BNNPTNT-BTNMT là 1.276  bể (chiếm 36,5%); các bể còn lại chưa được thiết kế theo đúng quy định, kích thước chưa phù hợp, thường không có nắp đậy nên dễ bị người dân bỏ lẫn với rác thải sinh hoạt, bể không có đáy, khi trời mưa lượng thuốc còn sót lại trong bao bì thuốc BVTV sẽ ngấm xuống đất, ảnh hưởng tới nguồn nước ngầm gây ô nhiêm môi trường...

2. Kết quả thực hiện mô hình

Để góp phần hoàn thiện tiêu chí môi trường của 14 xã về đích nông thôn mới kiểu mẫu năm 2022. Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật đã tổ chức triển khai xây dựng 13 mô hình thu gom, xử lý bao gói thuốc bảo vệ thực vật sau sử dụng tại 13 xã về đích nông thôn mới kiểu mẫu năm 2022 (xã Tam Đa, Hoà Bình huyện Vĩnh Bảo; xã Cấp Tiến, Tiên Thắng huyện Tiên Lãng; xã Chiến Thắng huyện An Lão; xã Quốc Tuấn, An Hoà huyện An Dương; xã Thanh Sơn huyện Kiến Thụy; xã Liên Khê, Kênh Giang, Lưu Kiếm, Thuỷ Đường, Hoà Bình huyện Thuỷ Nguyên). Riêng xã Đặng Cương, huyện An Dương đã xây dựng mô hình thí điểm thu gom, xử lý bao gói thuốc bảo vệ thực vật sau sử dụng năm 2019. Kết quả mô hình thu gom, xử lý bao gói thuốc BVTV, cụ thể như sau:

2.1. Công tác tuyên truyền tập huấn

 Nhằm nâng cao nhận thức của nông dân trong việc sử dụng thuốc BVTV an toàn, hiệu quả, thu gom, xử lý bao gói thuốc BVTV sau sử dụng theo đúng quy định, Chi cục đã phối hợp với Ủy ban nhân dân các xã tổ chức 13 lớp tập huấn cho 520 nông dân trên địa bàn xã tham dự.

Qua tập huấn đã giúp nông dân hiểu rõ về kỹ thuật sử dụng thuốc BVTV theo nguyên tắc 4 đúng, phương pháp xúc rửa và thu gom bao gói thuốc BVTV sau sử dụng góp phần giảm thiểu nguy cơ gây ô nhiễm môi trường do thuốc BVTV gây ra.

Lớp tập huấn thu gom bao gói thuốc bảo vệ thực vật sau sử dụng tại xã Cấp tiến, huyện Tiên Lãng

2.2. Công tác lắp đặt bể chứa

Chi cục phối hợp với Ủy ban nhân dân các xã tiến hành khảo sát địa điểm lắp đặt bể chứa đảm bảo yêu cầu thuận lợi cho người dân trong việc thu gom bao gói thuốc BVTV sau sử dụng.

Công tác lắp đặt bể chứa tại xã An Hòa, huyện An Dương

2.3. Công tác thu gom, xử lý bao gói thuốc BVTV sau sử dụng

Chi cục đã phối hợp với Ủy ban nhân dân xã tuyên truyền, phát động các tổ chức đoàn thể và nhân dân tham gia thu gom bao gói thuốc BVTV sau sử dụng còn tồn lưu trên đồng ruộng. Kết quả đã thu gom được 1.050 kg bao gói thuốc bảo vệ thực vật sau sử dụng để tiêu hủy theo quy định.

Chi cục hợp đồng với Nhà máy xử lý chất thải Minh Tân để vận chuyển và tiêu hủy lượng bao gói thuốc BVTV sau sử dụng trên theo đúng quy định về chất thải nguy hại.

Hình ảnh thu gom bao gói thuốc BVTV sau sử dụng tại xã Kênh Giang, huyện Thủy Nguyên

3. Đánh giá chung

3.1. Thuận lợi

- Được sự quan tâm chỉ đạo sát sao của Ủy ban nhân thành phố, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, sự phối hợp tích cực của UBND, phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn các huyện trong quá trình triển khai thực hiện mô hình.

- Sự phối hợp chặt chẽ của Đảng ủy, Ủy ban nhân dân, Hội nông dân các xã, các Hợp tác xã Nông nghiệp và sự hưởng ứng nhiệt tình của bà con nông dân khi triển khai thực hiện mô hình.

3.2. Khó khăn

Một số đường giao thông nội đồng chưa đáp ứng được yêu cầu dẫn đến khó khăn cho công tác vận chuyển, lắp đặt các bể chứa.

Một số hộ dân sinh sống ven cánh đồng chưa phân loại rác, vẫn có hiện tượng gom rác thải sinh hoạt cho vào bể chứa khi thu gom tiêu hủy.

3.3. Kết quả đạt được

Tại các địa phương có lắp đặt bể, nông dân đã có ý thức thu gom bao gói thuốc BVTV sau sử dụng vào các bể chứa, không còn tình trạng vứt bỏ bao gói bừa bãi ngoài đồng ruộng, trên các mương máng gây ô nhiễm môi trường.

Môi trường nông thôn từng bước được cải thiện; đặc biệt, dần hạn chế nguồn rác thải nhựa từ vỏ bao gói, lượng dư thừa thuốc BVTV trong bao gói đã được hạn chế thấp nhất thông qua các lớp tập huấn tuyên truyền để đảm bảo hiệu quả phun trừ của thuốc cũng như bảo vệ môi trường sinh thái và sức khỏe nhân dân.

Tổng kết mô hình thu gom, xử lý bao gói thuốc BVTV sau sử dụng tại xã Hòa Bình, huyện Vĩnh Bảo

4. Đề xuất, kiến nghị

Để nhân rộng và nâng cao hiệu quả sử dụng của mô hình, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật đề xuất một số nội dung như sau:

- Đề nghị Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn trình Ủy ban nhân dân thành phố: Tiếp tục bố trí kinh phí xây dựng, lắp đặt bể chứa thu gom, xử lý bao gói thuốc BVTV sau sử dụng cho các địa phương có sản xuất nông nghiệp chưa lắp đặt bể chứa theo đúng quy định.

- Đề nghị Ủy ban nhân dân các huyện:

+ Tăng cường chỉ đạo các địa phương, các tổ chức đoàn thể tuyên truyền, hướng dẫn nông dân biết cách sử dựng và thu gom bao gói thuốc BVTV sau sử dụng vào các bể chứa theo đúng quy định.

+ Tạo điều kiện cho các địa phương tham quan, học tập mô hình để nhân rộng trên địa bàn huyện, xã xây dựng mô hình điểm, mẫu theo nguồn ngân sách địa phương.

+ Chỉ đạo phòng Tài nguyên và Môi trường hướng dẫn các xã thu gom, vận chuyển và xử lý bao gói thuốc BVTV theo đúng quy định.

- Đề nghị Ủy ban nhân dân các xã:

+ Tăng cường công tác quản lý, hướng dẫn nông dân sử dụng thuốc BVTV đảm bảo an toàn, hiệu quả, thu gom bao gói thuốc BVTV sau sử dụng vào các bể chứa, không để lẫn rác thải sinh hoạt vào các bể chứa.

+ Quản lý và sử dụng các bể chứa có hiệu quả, để góp phần hạn chế tình trạng vứt bừa bãi bao gói thuốc BVTV sau sử dụng tại các bờ mương, máng gây ô nhiễm môi trường.

Bài và ảnh: Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật