1. Tóm tắt

Theo Trung tâm dự báo Khí tượng thủy văn khu vực Đông Bắc dự báo mùa Đông năm 2023-2024 có khoảng 24 - 26 đợt không khí lạnh ảnh hưởng đến khu vực (ít hơn so với TBNN). Rét đậm, rét hại xảy ra từ nửa cuối tháng 12/2023 đến tháng 02/2024 với khoảng 4-6 đợt. Tổng số ngày rét đậm, rét hại từ 15 - 20 ngày (ít hơn so với TBNN). Đợt rét đậm, rét hại đầu tiên ở Hải Phòng có khả năng xảy ra vào giữa tháng 12/2023, sớm hơn so với TBNN.

Trước những biến đổi bất thường của thời tiết, các cơ quan chuyên môn thường xuyên tuyên truyền, khuyến cáo đến người chăn nuôi trên địa bàn thành phố các biện pháp phòng, chống đói, rét và dịch bệnh trên đàn gia súc, gia cầm nuôi. Chỉ đạo, hướng dẫn, khuyến cáo các hộ chăn nuôi chủ động thực hiện một số giải pháp kĩ thuật nhằm hạn chế thiệt hại do rét đậm, rét hại gây ra.

2. Nội dung

2.1. Thông tin, tuyên truyền

Thường xuyên cập nhật bản tin dự báo thời tiết trên các phương tiện thông tin đại chúng của địa phương, tích cực chăm sóc đàn vật nuôi để tăng khả năng chống chịu đối với tác động do thay đổi lớn về thời tiết, khí hậu cũng như có biện pháp chủ động phòng chống đói rét hiệu quả.

2.2. Chuồng trại

Gia cố chuồng trại cho vật nuôi để đảm bảo phòng chống rét. Chuồng nuôi đảm bảo che chắn và tránh được gió lùa trực tiếp vào chuồng. Nền chuồng đảm bảo luôn khô, ráo và phải có chất độn chuồng bằng rơm, rạ, mùn cưa hoặc trấu khô. Thường xuyên giữ chuồng trại sạch sẽ, những ngày rét có kèm theo mưa cần bổ sung thêm chất độn chuồng để gia súc tăng khả năng chống rét. Có thể sử dụng bóng điện công suất lớn để sưởi ấm chuồng nuôi hoặc đốt sưởi cho gia súc trong chuồng bằng trấu, mùn cưa, than củi...

* Chú ý: Thường xuyên theo dõi khi đốt sưởi, để xa dụng cụ đốt với vật liệu dễ cháy trong chuồng nuôi như: Bạt che, chất độn chuồng, các thanh che chắn bằng vật liệu dễ cháy,... đảm bảo công tác phòng chống cháy nổ.

2.3. Chế độ chăn thả

Nhiệt độ quá lạnh sẽ làm giảm sức đề kháng của vật nuôi nhất là đối với gia súc già yếu, gia súc non. Thường xuyên theo dõi dự báo thời tiết, cập nhật diễn biến thời tiết để có kế hoạch cụ thể bảo vệ đàn vật nuôi.

Không chăn thả vật nuôi khi thời tiết rét đậm, rét hại và nhiệt độ xuống dưới 12⁰C; phải nhốt vật nuôi tại chuồng để tiện chăm sóc, quản lý và không tắm cho gia súc; có thể dùng chăn cũ, bao tải đay để giữ ấm cho vật nuôi (đặc biệt là gia súc non); thường xuyên kiểm tra, theo dõi tình hình sức khỏe đàn vật nuôi, nếu phát hiện có biểu hiện khác thường để kịp thời xử lý.

2.4. Chăm sóc và nuôi dưỡng

Thức ăn có vai trò quan trọng cho sự sinh trưởng và phát triển của vật nuôi. Trong những ngày giá, rét vật nuôi cần cung cấp đủ thức ăn nhiều năng lượng để chống rét tốt hơn

a) Đối với trâu, bò

- Tăng cường chế độ chăm sóc, nuôi dưỡng phù hợp đối với trâu, bò già, yếu, gia súc non để tăng cường phòng chống rét và dịch bệnh.

- Vận động người dân thu gom các phụ phẩm nông nghiệp làm thức ăn dự trữ cho đàn trâu, bò trong mùa đông, như: Rơm, rạ, thân, lá cây ngô, ngọn lá mía, dây khoai lang, lá sắn, cây lạc…; hướng dẫn các hộ chăn nuôi áp dụng các biện pháp xử lý, chế biến (ủ rơm với U rê, ủ chua thức ăn) để dự trữ và nâng cao giá trị dinh dưỡng của thức ăn; tận dụng diện tích đất không sử dụng trồng cây vụ đông, đất bỏ hoang, đất trống xung quanh vườn nhà để trồng cỏ, trồng ngô dày làm thức ăn.

- Mức cho ăn: Sử dụng nguồn thức ăn tự nhiên có sẵn (cỏ xanh, cỏ ủ hoặc rơm khô, rơm ủ urê…) và cung cấp với định mức bằng 10% trọng lượng cơ thể, ví dụ như trâu, bò có khối lượng 300kg thì cho ăn 30kg cỏ xanh hoặc cỏ ủ… ; ngoài ra, có thể cung cấp thức ăn xanh ủ chua cho trâu, bò (thân cây ngô, cỏ voi…) với lượng từ 7-10kg/ngày nhằm nâng cao tỷ lệ tiêu hóa đồng thời bổ sung thêm thức ăn tinh như bột ngô, bột sắn, cám gạo... (khoảng 0.5-1kg/con/ngày); đảm bảo nước uống đầy đủ hàng ngày, trong những ngày rét đậm, rét hại có thể bổ sung cho trâu, bò uống nước ấm có hoà muối với lượng khoảng 5g/100 kg khối lượng cơ thể để tăng cường sức đề kháng. Ví dụ: Trâu, bò có khối lượng 300kg thì pha 15g muối với nước ấm cho uống.

b) Đối với lợn

Khẩu phần ăn phải đảm bảo, đầy đủ chất dinh dưỡng (có thể cho ăn tự do, ăn các bữa trong ngày tùy vào loại thức ăn, phương thức nuôi); bổ sung thêm vitamin, men tiêu hóa thường xuyên cho lợn; cần sử dụng bóng úm, chuồng úm cho lợn con theo mẹ; cho lợn con tập ăn sớm để tăng khả năng tiêu hóa.

c) Đối với gia cầm

Có thể tăng lượng thức ăn cho gia cầm, cho gia cầm uống nước ấm và bổ sung một số loại vitamin, men tiêu hóa, chất điện giải nâng cao sức đề kháng; áp dụng mật độ nuôi hợp lý đối với gà đẻ từ 6-8 con/m², gà thịt: 8-10 con/m². Thực hiện tốt quy trình úm cho gia cầm con; những ngày giá rét không chăn thả gia cầm; thực hiện che chắn để tránh gió lùa trong chuồng.

2.5. Phòng bệnh cho vật nuôi

- Áp dụng quy trình chăn nuôi phù hợp đảm bảo an toàn dịch bệnh; thực hiện nghiêm các biện pháp phòng, chống dịch bệnh được quy định tại các Thông tư của Bộ Nông nghiệp và PTNT: Số 07/2016/TT-BNNPTNT ngày 31/5/2016, số 24/2019/TT-BNNPTNT ngày 24/12/2019 và số 09/2021/TT-BNNPTNT ngày 12/8/2021 về sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 07/2016/TT-BNNPTNT ngày 31/5/2016 của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và PTNT quy định về phòng, chống dịch bệnh động vật trên cạn như: Đối với gia cầm (cúm gia cầm, niu cát xơn…); lợn (lở mồm long móng, tụ huyết trùng, dịch tả lợn, dịch tả lợn Châu Phi…); dê, cừu (lở mồm long móng, nhiệt thán); trâu, bò (lở mồm long móng, nhiệt thán, tụ huyết trùng, viêm da nổi cục…).

- Thực hiện tiêm phòng định kỳ đầy đủ các loại vắc xin theo hướng dẫn của cơ quan chuyên môn. Ngoài ra, cần đẩy mạnh công tác vệ sinh tiêu độc khử trùng chuồng trại; thường xuyên theo dõi tình trạng sức khỏe của vật nuôi để có biện pháp xử lý hiệu quả khi vật nuôi có những biểu hiện bất thường do đói, rét hoặc bệnh dịch. Khi phát hiện bệnh trên vật nuôi cần báo ngay cho cơ quan thú y và chính quyền địa phương để có biện pháp xử lý kịp thời.

* Lưu ý:

- Khi trâu bò bị đói rét do rét đậm, rét hại kéo dài trên 10 ngày liên tục thì sức khỏe và sức đề kháng bị giảm, dễ mắc bệnh vì vậy trong thời gian giá rét cần cho trâu bò ăn cháo gạo hoặc cháo cám nóng, bổ sung khoáng chất và các loại vitamin để nâng cao sức đề kháng.

- Xử lý chất thải hàng ngày thu gom phân vào hố ủ, dẫn chất thải lỏng trực tiếp từ chuồng đến hố đựng bằng rãnh thoát và xử lý chất thải bằng hóa chất hoặc chế phẩm sinh học.

Chi cục Chăn nuôi và Thú y