Sử dụng thuốc kháng sinh trong chăn nuôi là giải pháp cần thiết, hữu hiệu để chữa trị một số loại bệnh cho vật nuôi. Tuy nhiên, việc nhầm lẫn hay lạm dụng kháng sinh trong chăn nuôi có thể để lại nhiều hậu quả nghiêm trọng không chỉ trên vật nuôi mà còn ảnh hưởng tới sức khoẻ người tiêu dùng.  

Hậu quả của việc lạm dụng kháng sinh

Có một thực tế hiện nay là nhiều cơ sở chăn nuôi dùng kháng sinh không phải để điều trị bệnh cho động vật mà là để phòng ngừa bệnh. Chính vì thế mà kháng sinh đã được trộn vào thức ăn cho gà, lợn, trâu, bò… gây ra vấn đề lạm dụng kháng sinh trong chăn nuôi và những hậu quả khôn lường như:

- Gây kháng kháng sinh ở vật nuôi

Trong đường ruột ở vật nuôi luôn có 3 loại vi khuẩn là lợi khuẩn, vi khuẩn gây bệnh và vi khuẩn tùy nghi. Khi vật nuôi khỏe mạnh số lượng lợi khuẩn luôn nhiều hơn vi khuẩn gây bệnh nhưng khi con vật sử dụng thức ăn chăn nuôi có trộn kháng sinh, kháng sinh sẽ không chỉ diệt vi khuẩn gây bệnh mà còn diệt cả những lợi khuẩn gây phá vỡ cân bằng tự nhiên của hệ vi sinh ở đường ruột, gây ra rối loạn tiêu hóa và có thể khiến vật nuôi bị đi ngoài.

Lúc này việc sử dụng các các chất kháng sinh cũ không còn tác dụng mà phải sử dụng các chất kháng sinh mạnh hơn do đã bị kháng kháng sinh.

- Gây ra các bệnh đường ruột 

Khi sử dụng trong ăn uống hoặc điều trị cho vật nuôi, nếu còn dư lượng nhỏ kháng sinh cũng có thể bị kháng vi khuẩn E.Coli, khi E. coli kháng thuốc, nó có thể truyền plasmid kháng thuốc sang các vi khuẩn gây bệnh khác sống trong đường ruột và gây ra nhiều bệnh khác cho vật nuôi.

- Gây ảnh hưởng đến sức khỏe của con người

Sự tồn dư kháng sinh trong thịt của vật nuôi với nhiều mức độ khác nhau có thể gây ra những ảnh hưởng nguy hại đến sức khỏe người tiêu dùng. Nó có thể gây ra dị ứng đối với những người nhạy cảm kháng sinh ngay sau khi ăn phải thịt có tồn dư kháng sinh… Bên cạnh đó, còn một ảnh hưởng khác lớn hơn, nguy hiểm hơn đó là tạo ra các vi khuẩn kháng thuốc, gây khó khăn cho công tác điều trị nhiễm khuẩn, làm giảm sự đáp ứng miễn dịch của cơ thể do lợi khuẩn bị kháng sinh tiêu diệt. Đặc biệt, một số kháng sinh, hóa dược có thể gây ung thư cho người tiêu thụ.

(Bằng mắt thường, người tiêu dùng không thể biết

được thực phẩm có tồn dư kháng sinh)

Giải pháp của việc lạm dụng kháng sinh trong chăn nuôi

Để cải thiện chất lượng thịt của vật nuôi và tránh tình trạng kháng sinh cho người tiêu dùng, các cơ sở chăn nuôi cần thực hiện những giải pháp sau:

          - Sử dụng kháng sinh đúng cách và hiệu quả

Chỉ sử dụng kháng sinh khi thật sự bị bệnh nhiễm khuẩn, chỉ phối hợp nhiều loại kháng sinh khi thật cần thiết. Phải chọn đúng loại kháng sinh, dùng đúng liều lượng, đủ thời gian.Tùy theo loại bệnh và tình trạng bệnh thời gian dùng kháng sinh có khi dài khi ngắn nhưng thông thường là không dưới 5 ngày.

- Tiêm vắc xin

Tiêm phòng vắc-xin cho đàn vật nuôi là một trong những biện pháp phòng bệnh chủ động và hiệu quả, đặc biệt là đối với các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm nhằm hạn chế thiệt hại trong chăn nuôi, đảm bảo phát triển chăn nuôi ổn định, bền vững và cung cấp thực phẩm an toàn cho người tiêu dùng, bảo vệ môi trường sinh thái.

Vacxin là chế phẩm có tính kháng nguyên dùng để tạo miễn dịch đặc hiệu chủ động, nhằm tăng sức đề kháng của cơ thể đối với một số tác nhân gây bệnh cụ thể. Khi sử dụng vắc xin, cần lưu ý các đặc điểm như tuổi chủng ngừa lần đầu, bảo quản, vận chuyển và sử dụng vắc xin đúng kỹ thuật, đúng liều lượng.

- Vệ sinh chuồng trại sạch sẽ

          Chuồng trại đảm bảo thoáng mát và thông gió. Đối với các trang trại chăn nuôi tập trung cần lắp đặt hệ thống làm mát như giàn phun mưa trên mái, hệ thống quạt thông gió hoặc hệ thống làm mát bằng hơi nước ở đầu chuồng để làm giảm nhiệt độ trong chuồng nuôi. Đối với chăn nuôi gà trên đệm lót sinh học cần giảm độ dày đệm lót, làm thêm cầu đậu cho gà để chống nóng.

Vệ sinh chuồng trại và dụng cụ chăn nuôi; khơi thông cống rãnh để hạn chế phân, nước tiểu đọng lại trong chuồng nuôi; hạn chế ruồi, muỗi, bọ mạt, ve... bằng cách phát quang bụi rậm và vệ sinh sạch sẽ môi trường xung quanh.

Định kỳ phun tiêu độc khử trùng chuồng trại và khu vực xung quanh chuồng nuôi.

Theo dõi sức khỏe vật nuôi để phát hiện sớm gia súc, gia cầm ốm, chết để tiến hành cách ly, điều trị kịp thời để tránh lây lan mầm bệnh ra diện rộng.

- Sử dụng các loại vitamin

          Để vật nuôi phát triển tốt cần phải cung cấp đầy đủ các loại vitamin. Vitamin là yếu tố cực kỳ quan trọng trong quá trình phát triển của vật nuôi, vì việc thiếu bất kỳ một loại vitamin nào đó cũng sẽ gây ra những ảnh hưởng đến sức khỏe và tốc độ tăng trưởng  của vật nuôi. Các loại vitamin cần thiết gồm có: Vitamin A, B1, B12, C, D,E,K.

                                                           Phòng Kiểm dịch Kiểm soát giết mổ động vật – Chi cục Chăn nuôi và Thú y